50 LAT PROGRAMU TKKF

 50 LAT PROGRAMU TOWARZYSTWA KRZEWIENIA KULTURY FIZYCZNEJ  

 

Ponad 55 lat temu rozpętała się na łamach prasy burzliwa dyskusja na temat braku dostępu przeciętnego człowieka do obiektów i urządzeń sportowych, do fachowego instruktażu, do swobodnego uprawiania „małego” sportu. Zabierali głos specjaliści i laicy, młodzi i starzy, mistrzowie sportu i amatorzy. Spontanicznie wyłoniła się potrzeba uprawiania sportu dla własnej przyjemności. Idea działania dla siebie i dla innych przyświecała założycielom TKKF – profesorom; Wandzie Czarnockiej – Karpińskiej, Włodzimierzowi Humenowi, Janowi Fazanowiczowi, a także Feliksowi Kędziorkowi i innym oddanym sprawie upowszechniania kultury fizycznej.

Już 3 maja 1957 roku Krajowa Konferencja Założycieli powołała do życia Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej. Pod koniec roku działało ok. 200 ognisk TKKF na terenie kraju, prowadzących działalność środowiskową w miejscu zamieszkania i pracy.
Od 3 maja 1957 roku formy działalności TKKF zmieniały się, ale zasadnicze cele zawarte wówczas w deklaracji programowej są aktualne do dziś.

Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej oferowało swoim członkom i wszystkim chętnym różne formy rekreacji do wyboru, nie stawiając istotnych ograniczeń co do wielu, sprawności czy innych czynników społecznych. Od początku działalności TKKF służyło zaspokajaniu potrzeb i zainteresowań sportowo – rekreacyjnych społeczeństwa, poprawie zdrowia i sprawności psychofizycznej, kształtowaniu pięknej sylwetki, rozrywce i wypoczynkowi.

W PIERWSZYM 10-LECIU (1957-1967) SWEJ DZIAŁALNOŚCI TKKF proponowało:
pragnącym systematycznych ćwiczeń – różnorodne formy zajęć sportowo – rekreacyjnych, takich jak: gimnastyka, kulturystyka, pływanie, gry zespołowe – siatkówka, koszykówka, piłka nożna, piłka ręczna, tenis ziemny i stołowy, kometka, sporty wodne i zimowe,
dążącym do współzawodnictwa i rozrywki – imprezy rekreacyjno – sportowe jak: spartakiady, turnieje i zawody, festyny i konkursy, zloty ognisk TKKF itp.,
zainteresowanym aktywnym wypoczynkiem – obozy sportowo – rekreacyjne, „małą turystykę” weekendową wzbogaconą atrakcyjnym programem rekreacyjnym,
poszukującym kultury i zabawy – gry towarzyskie i świetlicowe jak szachy, brydż, bilard, taniec towarzyski, kółka zainteresowań m. innymi fotografiki, filatelistyki, szkutnictwa.

Od razu działalność opierało TKKF o własną kadrę. Prowadzone były szkolenia organizatorów rekreacji, instruktorów, sędziów i działaczy, którzy zakładali nowe ogniska wśród entuzjastów rekreacji.

W PIERWSZYM 10-LECIU SWEJ DZIAŁALNOŚCI TKKF upowszechniało swe pierwsze akcje:
naukę pływania pod hasłem „już pływam”,
sporty zimowe w ramach akcji „ślizgajmy się”, „srebrna zima”, „1000 lodowisk”, zawodów narciarskich „pierwszy ślad”,
aktywność ruchową na świeżym powietrzu w formie „zgadywanki terenowej”, akcji „marsze i spacery po zdrowie”,
ćwiczenia 10 – cio minutowe w czasie przerw w pracy, szkolenia demonstratorów i instruktorów w tym zakresie.

W DRUGIM 10-LECIU (1968-1977): Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej kontynuuje cieszące się popularnością formy programowe rozwijając i rozszerzając jednocześnie swoją ofertę.
Powstają pierwsze zespoły:
dalekowschodnich sportów walki zyskujące zwolenników głównie wśród młodzieży, są to m. innymi: jiu – jistu, kendo, karate oraz ćwiczenia relaksowo – koncentrujące joga i zen,
sportów rekreacyjnych – będących zaczątkiem późniejszych związków sportowych – kręglarstwa, kulturystyki, skibobów,
ćwiczeń profilaktyczno – usprawniających dla osób z nadwagą, z bólami krzyża, osób III wieku, dla przyszłych i młodych matek (gimnastyka w ciąży i po porodzie) oraz ćwiczeń korekcyjno – kompensacyjnych dla dzieci z wadami postawy, a także eksperymentalne zespoły usprawniające dla osób po zawale serca.
TKKF UPOWSZECHNIA:
– formy kondycyjno – biegowe pod hasłem „Bieg po Zdrowie” i na ścieżkach zdrowia,
– rekreację rodzinną w formie konkursu „Rodzina w plenerze”,
– rekreację kobiet na konferencjach programowo-metodycznych promujących atrakcyjne formy aktywności ruchowej kobiet,
– aktywny wypoczynek dzieci i młodzieży oraz rodzin w ramach „Akcji lato”, „Akcji zima”,
– piłkę nożną dzieci i młodzieży w konkursie „Piłka nożna w naszym osiedlu”,
– powszechną kulturę fizyczną przez konkurs „Sport i rekreacja w naszym osiedlu”,
– sport i rekreację młodzieży pracującej, w hotelach robotniczych i hufców OHP poprzez konkurs hoteli pracowniczych,
– działalność TKKF i rekreację indywidualną na łamach miesięcznika ZG TKKF „Rekreacja Fizyczna”

TRZECIE 10-LECIE (1978-1987)

Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej wzbogaca swój program o:
specjalistyczne obozy np. tenisowe, jeździeckie, narciarskie oraz rekreacyjne wczasy profilaktyczno-usprawniające dla osób z nadwagą, osób starszych, z bólami krzyża oraz matek z dziećmi z wadami postawy,
ćwiczenia gimnastyczno – taneczne; jazz – gimnastic i aerobik,
– nową odznakę rekreacyjną TKKF w stopniu brązowym, srebrnym i złotym,
działalność diagnostyczno – poradniczą w punktach poradnictwa rekreacyjno – zdrowotnego.
TKKF UPOWSZECHNIA:
– nowe pomysły i formy rekreacji na „Ogólnopolskiej Giełdzie Rekreacyjnej”,
– rekreację indywidualną rozwijając m. innymi sieć TKKF – owskich wypożyczalni sprzętu sportowo – rekreacyjnego,
– rekreację w zakładach pracy organizując konkurs „O zdrowie i sprawność załogi”,
– rekreację fizyczną wśród działkowców w otwartych ogrodach działkowych dla osób postronnych, zwłaszcza starszych.
TKKF ORGANIZUJE:
– Po raz pierwszy w Polsce, w Warszawie, Mistrzostwa Europy w Kulturystyce (kwiecień 1986 rok),
– I Centralny Zlot Ognisk TKKF im. Feliksa Kędziorka w Mińsku Mazowieckim (na przełomie czerwca i lipca 1979 roku),
II Centralny Zlot Ognisk TKKF im F. Kędziorka w Bydgoszczy – Myślęcinku (23 czerwca 1984 roku), Centralny Zlot 30 Lecia TKKF w Katowicach (11-13 września 1987 roku).

W swej 30 – letniej historii
Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej spełniło również nieprzewidzianą na początku rolę „akuszerki” nowych dyscyplin sportowych. Najstarsi działacze pamiętają o kometce, która zadomowiła się w polskim obyczaju, zwłaszcza miejskim. Jej rozwój „sportowy” na bazie TKKF zakończył się w drugim dziesięcioleciu działalności Towarzystwa powołaniem Polskiego Związku Badmintona, zrzeszającym startujących w mistrzostwach kraju, kontynentu, świata.
Podobnie stało się z różnymi wschodnimi sportami walki, w tym karate oraz dyscyplinami takimi jak; ringo, skiboby, kręgle. TKKF te dyscypliny na dalszym etapie swej działalności upowszechniało, w formach nauki podstawowych umiejętności oraz rekreacyjno – sportowych w działalności imprezowej. Rozwinięcie akcji „Już pływam” spowodowało utworzenie Wodnego Ochotniczego Pogotowia Ratunkowego. Pierwsze drużyny WOPR powstawały przy ogniskach TKKF np. przy ognisku TKKF „ZEGRZE” w Zegrzu Płd., a Prezesem ZG WOPR został wybrany Wojciech Płóciennik – Sekretarz Zarządu Wojewódzkiego Kurpiowsko – Mazowiecko – Podlaskiego TKKF w Warszawie. Przez długie lata czołowy aktyw WOPR-u stanowili działacze TKKF. Do TKKF zgłaszali również swój akces naturyści i kaskaderzy, ale względy programowe nie przemawiały za nimi w działalności Towarzystwa.

W CZWARTYM 10-LECIU (1988-1997):
na początku, bo już w kwietniu 1988 roku w Łebie odbyło się Seminarium TKKF na temat zajęć profilaktyczno – usprawniających w dziedzinie chorób układu krążenia, którego wnioski pomogły rozwinąć działania.
Towarzystwo Krzewienia Kultury Fizycznej wyznaczyło zadania programowe wiodące, a mianowicie:
– zapobieganie i zwalczanie epidemii chorób układu krążenia przez aktywność ruchową. Program „Ruch doskonali i uzdrawia serce” proponował specjalistyczne formy profilaktyczne dla osób zagrożonych chorobą niedokrwienną serca oraz zajęcia profilaktyczno – usprawniające dla osób po zawale. W wykonaniu powyższego między innymi;
– nawiązano współpracę z stowarzyszeniem „Życie i Serce”;
– powołano Fundację „Serce masz jedno”, dla zebrania środków na realizację programu „Ruch doskonali i uzdrawia serce”;
– zwiększono poradnictwo rekreacyjno-zdrowotne na rodzinnych obozach profilaktyczno-usprawniających.
– siedmiu ogniskom TKKF nadano status „ośrodka wiodącego” w programie „Serce”, a mianowicie; ogniskom TKKF – „Zdrowie” w Łodzi, „Orzeł” w Bydgoszczy, „Pogodno” ze Szczecina, „Pomorze” z Olsztyna, „Gwarek” z Wrocławia, „Spartakus” z Katowic, „Sokół” z Żyrardowa;
Status „Ośrodka wiodącego” otrzymał także Zarząd Wojewódzkiego TKKF w Toruniu. W 1996 roku działało 52 ośrodków programu „Serce”;
– pozyskano do współpracy, w zakresie szerszym niż sam program, nowego partnera, którym było Stowarzyszenie Zdrowych Miast Polskich;
W wyniku dwuletniej wymiany informacji i doświadczeń programowych na konferencjach i seminariach organizowanych przez oba stowarzyszenia oraz owocnych prób współdziałania środowiskowego w Toruniu, Szczecinie, Rzeszowie i Gdańsku został wypracowany obszar współpracy zadeklarowany w porozumieniu podpisanym 17 września 1988 roku, [na VI Konferencji Zdrowych Miast Polskich w Lesznie].
– Zorganizowano wiele kampanii promocyjnych z cyklu „Tydzień dla serca”, „Miesiąc dla Zdrowia”.
– Zorganizowano 10 seminariów programowych nt.” AKTYWNOŚĆ RUCHOWA W PREWENCJI PIERWOTNEJ I WTÓRNEJ CHORÓB UKŁADU KRĄŻENIA”.
Na uwagę zasługuje w tym czasie bardzo ścisła współpraca TKKF z Instytutem Kardiologii w Warszawie.
TKKF UPOWSZECHNIA i ROZWIJA AKCJE:
już sprawdzone, jak: konkursy „sport i rekreacja w naszym osiedlu”, „Piłka nożna w naszym osiedlu”, „Sport i rekreacja w hotelach pracowniczych”, „O zdrowie i sprawność załogi”.
TKKF UPOWSZECHNIA NOWE DYSCYPLINY SPORTOWE; INICJUJE POWSTANIE NOWYCH ZWIĄZKÓW SPORTOWYCH;
– W 1988 roku powołano Centralną Komisję Bocce przy ZG TKKF,
– W 1989 roku utworzono przy ZG TKKF Centralną Komisję Triathlonu. Z czasem, z pomocą organizacyjną aktywu TKKF powstały Polskie Związki Sportowe w tych dyscyplinach.
W 1989 r. (grudzień) staraniem TKKF i LZS powołano Polski Związek Kulturystyki i Trójboju Siłowego. Prezesem został Mieczysław Borowy. Związek przez wiele lat od swego powstania korzystał ze wsparcia organizacyjnego działaczy TKKF.
TKKF INSPIRUJE I ORGANIZUJE:
– Po raz pierwszy z inspiracji ZG TKKF, trzy polskie miasta wzięły udział w organizowanym przez TAFISA „Światowym Dniu Współzawodnictwa” – Challange Day International. Dobre doświadczenia tego współzawodnictwa posłużyły do zainicjowania od 1994 r. Sportowych Turniejów Miast i Wsi (później: Sportowe Turnieje Miast i Gmin).
– Odbywa się z okazji 35 – lecia Towarzystwa Centralny Zlot TKKF w Ośrodku ZG TKKF w Sierakowie (1992). Następny Zlot – Sieraków – 1995. Kolejny Zlot 40 – lecia TKKF (1997).
– Odbył się po raz pierwszy, w Zamościu, Festyn Dzieci i Młodzieży Polska – Ukraina „Tęcza 95”.
– Po raz pierwszy, Zarząd Wojewódzkiego TKKF w Kielcach zorganizował w Górach Świętokrzyskich Rajd TAFISA – w ramach Światowego Dnia Turystyki.
– W ramach programu „Sport dla Wszystkich” przeprowadzona została seria imprez, w tym m. innymi:
Ferie na sportowo, bezpiecznie i zdrowo (dla młodzieży szkolnej, Sportowy Turniej Miast i Wsi (po raz drugi), sport wszystkich dzieci i młodzieży, Festyny rekreacyjne dla rodzin oraz osób niepełnosprawnych.
– Nową akcję TKKF rozpoczyna w 1996 r. Nosiła nazwę „Kosz na każdym osiedlu”, wspierana była dotacją ówczesnego UKFiT-u i miała na celu popularyzację koszykówki wśród środowisk działania klubów, ognisk, uks-ów itd.
15 marca 1996 roku powołano w Warszawie Krajową Federację Sportu dla Wszystkich. Federację utworzyły: TKKF, SZS, TKF „Budowlani”, TRS „Maraton”, ZTG „Sokół” i PZS Niepełnosprawnych „Start”. Prezesem został Andrzej Piłat.
Pierwszy rok działalności Federacji opierał się na społecznej pracy, głównie działaczy TKKF.
W ostatnim roku CZWARTEGO DZIESIĘCIOLECIA TKKF:
– przyjęło program działania przede wszystkim uwzględniający SPORT WSZYSTKICH DZIECI i PROZDROWOTNE FORMY AKTYWNOŚCI FIZYCZNEJ DOROSŁYCH – „Ruch doskonali i uzdrawia serce”, aktywizacja zespołów seniorów, profilaktyka i korekcja nadwagi oraz profilaktyka schorzeń kręgosłupa,
– w związku z klęską powodzi, przy wsparciu finansowym UKFiT zorganizowało w kraju bezpłatne obozy i kolonie dla dzieci powodzian z programem sportowym i rekreacyjnym, a także trzy turnusy kolonii dla dzieci polskich z terenów objętych klęską powodzi w mieście BEKES (Węgry).

W PIĄTYM DZIESIĘCIOLECIU (1998-2007) TKKF kontynuuje sprawdzone formy programowe, stawiając jednak na intensywną realizację nowego programu „SPORT WSZYSTKICH DZIECI”.
Organizuje m. innymi:
– masowe imprezy sportowe, turystyczne i integracyjne promujące różnorodne dyscypliny sportowe i ich „mini formy”, turystykę i ekologię oraz stwarzające warunki do współzawodnictwa sportowego indywidualnego i zespołowego, a także integracji dzieci niepełnosprawnych z środowiskiem rówieśników,
– sportowe wakacje – w formie obozów sportowych oraz rekreacyjno-sportowych, zapewniających zdrowy, aktywny wypoczynek, rozwój zainteresowań i umiejętności sportowych, w ramach intensywnych zajęć sportowych o charakterze ogólnorozwojowym oraz specjalistycznym a także nauki pływania, aktywnych form turystyki pieszej, rowerowej i wodnej.
– akcję „kosz na każdym osiedlu” – popularyzująca koszykówkę i inicjująca budowę prostych boisk do gry w koszykówkę.
Równocześnie, między innymi ze względu na zmienione warunki społeczno – gospodarcze, TKKF zaprzestaje prowadzenia ogólnopolskich konkursów; sport i rekreacja w osiedlu mieszkaniowym, piłka nożna w naszym osiedlu, sport i rekreacja w hotelach pracowniczych, których głównym uczestnikiem były dzieci i młodzież.

TKKF ROZWIJA DZIAŁALNOŚĆ W ZAKRESIE ATRAKCYJNYCH FORM PROGRAMOWYCH Z UDZIAŁEM DOROSŁYCH I RODZIN:
– promocyjne imprezy sportowo – rekreacyjne dla dorosłych i rodzin (cykle roczne – kilkadziesiąt imprez z kilkudziesięcioma tysiącami uczestników) o zasięgu ogólnopolskim i ponad wojewódzkim,
– obozy rodzinne organizowane w Centralnym Ośrodku Sportowo – Szkoleniowym TKKF w Sierakowie, których oferta programowa obejmuje gry i zabawy rekreacyjne, testy wydolnościowe, turnieje w różnych dyscyplinach sportowych i rekreacyjnych, turystykę pieszą, rowerową i wodną,
– prozdrowotne formy osób dla osób w starszym wieku, w formie obozowej – instruktażowe zajęcia profilaktyczno – usprawniające i inne zachęcające do systematycznej aktywności ruchowej,
– ogólnopolska kampania „MIESIĄC DLA ZDROWIA”, której celem głównym jest rozpropagowanie istniejących programów i ofert w zakresie sportu dla wszystkich, turystyki i innych form aktywnego wypoczynku. Chodzi również o integrację środowisk sportowych, medycznych oraz wszystkich promujących zdrowy styl życia.
– ogólnopolski program „BIEG PO ZDROWIE” – wznowiony po dłuższej przerwie w 2003 roku, realizowany poprzez:
– działalność powołanych w kraju Miejskich i Gminnych Ośrodków Joggingu (w których biega systematycznie tysiące osób; dorosłych, rodziny, młodzież i dzieci),
– festyny biegowe, biegi rodzinne o charakterze otwartym, inne imprezy biegowe – popularyzujące tę formę rekreacji ruchowej,
– ogólnopolski program „OŚRODKI TERAPII RUCHOWEJ DLA OSÓB III WIEKU”, realizowany przez TKKF poprzez powołane w województwach „Ośrodki Terapii Ruchowej dla osób III Wieku”.

W programie brały udział osoby po 55 roku życia, przed rozpoczęciem ćwiczeń poddane dokładnym badaniom lekarskim. Zajęcia odbywały się w grupach w zależności od sprawności osobistej, wydolności organizmu, oraz ew. schorzeń uczestników. Zajęcia praktyczne obejmowały podstawowe formy ruchu: różne formy gimnastyki (usprawniające ruchowo, ćwiczenia na bóle kręgosłupa, ćwiczenia zapobiegające nadwadze, ćwiczenia poprawiające oddychanie), zajęcia na basenie (nauka pływania, doskonalenie pływania i korekcyjne), uproszczone gry zespołowe, gry rekreacyjne. Także zajęcia w plenerze – gry i zabawy terenowe, marsze, wycieczki piesze; spacery. Udział w imprezach, festynach i turniejach. Poza ćwiczeniami ruchowymi odbywały się także zajęcia teoretyczne (edukacja prozdrowotna).
Na przełomie sierpnia i września 2006 r., w COSSzkol. TKKF w Sierakowie, ZG TKKF zorganizował pierwszy w kraju wojewódzki obóz dla uczestników zajęć z 19 ośrodków terapii ruchowej dla osób III wieku.
– program zwalczający nadwagę – po raz pierwszy pilotażowo realizowany w 2007 roku poprzez powołane w województwach ośrodki zwalczające nadwagę.
Celem programu jest przeciwdziałanie zjawiskom rozpowszechniania się nadwagi, poprzez działania profilaktyczne, edukacyjne, a także zwiększenie aktywności fizycznej społeczeństwa, w tym głównie osób z nadwagą.
TKKF WSPÓŁORGANIZUJE:
TKKF jest współorganizatorem wiodących zadań programowych w zakresie sportu powszechnego realizowanych przez Krajową Federację Sportu dla Wszystkich:
– Sportowych Turniejów Miast i Gmin, przeprowadzonych w latach 1998 – 2006, a w 2007 roku organizuje STMiG bezpośrednio,
– Ogólnopolskich Festiwali Gier i Zabaw Rekreacyjnych dla Dzieci i Młodzieży przeprowadzanych w COSSzkol. TKKF w Sierakowie do 2005 roku, a od roku 2006 – Ogólnopolskich Festiwali Sportu i Zdrowia,
– Międzynarodowych Festiwali Sportu Dzieci i młodzieży w Zamościu (1998 – 2007), którym corocznie towarzyszyły międzynarodowe sympozja programowe.
W czerwcu 2007 roku w COSSzkol. TKKF w Sierakowie odbył się Centralny Zlot 50 lecia TKKF, z udziałem ok. 3. tys. uczestników – TKKF- owców z całego kraju.

W SZÓSTYM DZIESIĘCIOLECIU TKKF to:
– wielopokoleniowa organizacja kultury fizycznej „non-profit”, dająca każdemu szansę organizowania i uczestnictwa w sporcie powszechnym,
– wszechstronna i różnorodna, profesjonalna i nowatorska oferta z zakresu kultury fizycznej trafiająca w zainteresowania i potrzeby każdego z nas,
– aktywny ruchowo, prozdrowotny styl życia warunkujący powodzenie zawodowe, ekonomiczne i osobiste,
– nasz sprzymierzeniec w walce o zdrowie, sprawność i radość życia.

Materiał pochodzi ze strony Zarządu Głównego TKKF.

50 LAT PROGRAMU TOWARZYSTWA KRZEWIENIA KULTURY FIZYCZNEJ